“Nguyên nhân thất bại chủ yếu của hầu hết các thiết kế nằm ở chỗ nó quá nhấn mạnh hình thức mà quên đi hiệu quả sử dụng”
- R. S. Wurman
Điều gì khiến cho tango trở nên khác biệt? Càng nghiên cứu sâu về các nghệ sĩ ở Buenos Aires, chúng ta càng thấy rõ rằng nghệ thuật tango chúng ta thấy ngày nay không xuất phát từ trong phòng tập. Tango không xuất phát từ những người sáng tạo ra các bước nhảy trong các lớp học nhảy, hay những người sáng tạo nên các bước nhảy trình diễn trên sân khấu giải trí. Tango Achentina, cả phiên bản gốc hay những phiên bản sáng tạo của nó đều xuất phát từ các câu lạc bộ khiêu vũ hay trên những con phố ở Buenos Aires. Sự ra đời của điệu nhảy tango lẫn nhạc nhảy tango đều được xuất phát trực tiếp từ những điều kiện đặc biệt vốn tồn tại ở vùng Buenos Aires. Đó là nơi tango được sinh ra, lớn lên và phát triển cho đến ngày nay.
Vì lí do này, mọi nỗ lực để tìm hiểu bản chất của âm nhạc cũng như sự vận động cơ thể trong nghệ thuật tango phải bắt đầu từ đó. Trong phần này, tôi muốn trình bầy một vài ví dụ để minh chứng rằng loại hình tango được khiêu vũ ngày nay là một loại hình thực tế và hiệu quả. Nó đã được phát triển hơn một trăm năm nay theo cách độc đáo riêng biệt và tuyệt vời của vùng Buenos Aires.
Tango là kết quả tuyệt mĩ có được từ những thử nghiệm và sai sót, gần giống như một hệ sinh thái phát triển một cách chọn lọc, khéo léo trên một hòn đảo hẻo lánh - một hệ thống phát triển tự nhiên, trong đó những loại hình xấu sẽ bị đào thải để nhường chỗ cho những loại hình mới và hiệu quả phát triển.
Đám đông và Bandoneon
Hai yếu tố lớn – hai điều kiện riêng biệt chỉ có ở Achentina – quyết định mọi thứ liên quan đến nghệ thuật tango, từ dáng điệu, bước đi, cách vào đôi, nhịp phách, động tác đến các khuôn mẫu trong tango,… chính là đám đông và đàn bandoneon. Ai đã từng đến Buenos Aires đều biết rằng các sàn nhảy tango ở đó đông như thế nào. Những bức ảnh trên cũng cho thấy tại nơi khiêu vũ tango, đám đông luôn ở xung quanh. Những học viên vừa rời các lớp dạy tango đều bị sốc khi khám phá ra sự thật phũ phàng tại các sàn nhảy tango. Giấc mơ được khiêu vũ như Pablo Veron trên một sàn nhảy trống trải, rộng rãi như trong phim cũng bị xé nát, thậm chí nhiều học viên còn không bao giờ thích nghi được với thực tế này.
Di chuyển trong điều kiện chật hẹp đòi hỏi ở người khiêu vũ hai kĩ thuật cơ bản: khả năng dừng, xuất phát, đổi hướng một cách dễ dàng, uyển chuyển và khả năng đứng vững, an toàn trước những va chạm không thể tránh khỏi. Hãy ngắm nhìn cách đứng của các milonguero trong những bức tranh dưới đây.
Hàng trên: Pocho, vũ công nổi tiếng ở vùng Lujos. Hàng dưới: Osvaldo Buglione (đến từ El Beso), Julio Duplaa (đến từ Sunderland), El Chino (đến từ Sin Rumbo). Tất cả đều đang nhảy với Alej |
Một buổi chiều ở Leonesa, Pocho đến bên tôi và nói: “Anh không nên đứng trong tư thế hai chân song song. Tốt hơn hết là nên mở các bàn chân ra thế này \ /. Tư thế 10h10 này vững chắc nhất. Không ai có thể xô ngã anh”. Pocho là một trong những vũ công tango có tiếng trên thế giới nên đương nhiên tôi chú ý những người lời ông nói. Tôi bắt đầu nhìn xung quanh và nhận thấy rằng hầu hết những vũ công giỏi đều có tư thế này.
Vì các milonguero phải thường xuyên dừng lại để tránh những va chạm - điều không thể tránh khỏi ở những không gian khiêu vũ tango chật hẹp – nên khả năng đứng vững rất quan trọng. Chính vì vậy mà những người này, tuy đến từ những vùng khác nhau của Buenos Aires, đều có chung một tư thế vững chãi hình \ / - hai chân choãi ra ngoài để có thể đứng vững. Thậm chí cả Tete, người có những ngón chân hướng vào trong một cách tự nhiên cũng làm như vậy. Đây là bằng chứng đầu tiên cho thấy tính hiệu quả quyết định tư thế trong tango.
Tư thế đứng là kết quả trực tiếp của nhu cầu duy trì thăng bằng, an toàn và bảo vệ bạn nhảy nữ khỏi những cú huých từ đám đông xung quanh. Như ta thấy, đây chính là nguyên tắc cơ bản chi phối nghệ thuật tango từ những ngày đầu cho đến giờ.
“Tính hiệu quả quyết định hình thức” hàm ý khi một thứ vận hành tốt thì tự khắc hình thức của nó trông sẽ đẹp. (Alej đã cảnh báo tôi về việc sử dụng hình ảnh ví von trong thể thao nhưng tôi không thể đừng được).
40 năm về trước, các vận động viên trượt tuyết sử dụng tư thế đứng thẳng, chân chụm và hai tay xuôi lỏng hai bên. Đây là tư thế được cho là đẹp, lịch lãm– di chuyển uyển chuyển theo những sườn núi trống trải với ván trượt chụm vào nhau giống như Stein Ericson là tư thế được mọi người cho rằng hoàn hảo. Tuy nhiên, ngày nay, những vận động viên trượt tuyết cừ khôi nhất lại vận dụng tư thế khom mình, chân choãi ra, hai tay dang rộng – một tư thế mà trước đó được cho rằng thuộc về những vận động viên tồi. Nhưng chính vì tư thế hiệu quả, năng động này đã cho phép các vận động viên ngày nay có thể trượt với tốc độ nhanh hơn mà nó trở thành tư thế mà mọi người khao khát có được. Cũng giống như nghệ thuật tango, nó là loại hình nghệ thuật gian nan mà vẻ đẹp của nó toát lên khi nó mang lại tính hiệu quả.
PHcxd (dịch)
Phần trước | Mục lục | Phần sau |
0 comments