“Trong milonga mọi người đều thấy mọi thứ”
Lần đầu tiên bước chân vào một milonga ở Buenos Aires, bạn sẽ không thấy gì đặc biệt cả. Bạn thấy vài cặp đang chơi Tango, một vài người ngồi bên bàn. Điều khác biệt duy nhất mà bạn có thể nhận thấy là nam và nữ ngồi tách biệt khi họ không nhảy, họ thường ngồi tại các góc đối diện nhau trong phòng. Các đôi thì thường ngồi tại một khu vực riêng biệt. Tất nhiên là ngoài những điều này thì còn có nhiều thứ khác đang diễn ra. Một hình thái xã hội phức tạp được trau chuốt gần 100 năm qua đang diễn ra. Trong đó mọi người đều tuân theo một số các qui tắc gọi là codigos (nghi thức tango). Mặc dù không được viết ra nhưng tất cả các milonguero và milonguera đều biết và tuân thủ. Thật mạo hiểm khi vi phạm.
Codigos giúp mọi việc trở nên nhịp nhàng hơn, nhất là trong một milonga đông đúc. Các milonguero và milonguera là những người đầy kiêu hãnh và tango là một thứ đầy quyến rũ. Luôn có một không gian đầy lãng mạn giữa nam và nữ và tất nhiên, một chút ganh đua giữa các cặp nhảy. Có tới 200, 300 người trong một căn phòng nên hiển nhiên là cần phải có các qui tắc để giảm thiểu việc va chạm.
Đó là cái thế giới mà 5 năm trước tôi đã lạc vào và bắt đầu say mê. Có rất nhiều điều để nói, mặc dù lúc đầu tôi còn vô cùng bỡ ngỡ và phạm phải các lỗi thông thường của người mới bắt đầu. Nhưng kể từ cái đêm đầu tiên ở El Beso, khi tôi vi phạm một nguyên tắc nổi tiếng trong tango, tôi đã bắt đầu học được nhiều hơn. Tôi đã tiến đến bàn dành cho các phụ nữ Achentina mà tôi không hề quen biết và mời một trong số họ ra nhảy. Đêm đó tôi đi cùng một người bạn là Malik và đến giờ tôi vẫn còn nhớ anh ấy đã cười và nói: “Denied, denied”, một thuật ngữ trong môn bóng rổ dành cho các cầu thủ có một cú ném bóng ngớ ngẩn. Kể từ sau lần xuất hiện đầu tiên đầy rủi ro ấy, tôi đã biết thêm nhiều. Tôi biết được rằng có những chuẩn mực bao phủ hầu như toàn bộ mọi thứ diễn ra trong một milonga và mặc dù tôi không biết tất cả các chuẩn mực đó, tôi cũng xin được bàn luận đôi chút ở đây để cho những người mới bắt đầu có thể dễ dàng tiếp cận tới các milonga ở Buenos Aires.
Mọi người đều thấy mọi thứ
Ở Buenos Aires có câu “Ở milonga, mọi người đều thấy mọi thứ”. Điều đó nghĩa là từ lúc bạn bước chân vào cửa đến lúc bạn đi ra, bạn đều bị để ý. Trang phục, bước đi, cử chỉ, nơi bạn ngồi - mọi thứ đều bị quan sát kĩ lưỡng. Tôi đã học được điều này với một giá tương đối. Một vài năm trước chúng tôi đến Afiche. Nó chỉ là một khách sạn nhỏ với một sàn nhảy bé con, nhưng rất nhiều các milonguero tầm cỡ trong Buenos Aires đã tới đây để ăn uống và nhảy. Có một đêm Alejandra, tôi và một phụ nữ Mỹ đến. Chúng tôi rất mệt mỏi nên chỉ muốn được ăn chút gì đó và nghe một người bạn hát một bài tango. Nhưng người phụ nữ Mỹ rất muốn được nhảy. Cô ấy có vẻ không có nhiều kinh nghiệm và tôi thực sự không muốn nhảy cùng cô ta. Nhưng rõ ràng là các milonguero không có ý định mời cô ấy và có vẻ như cô sẽ phải ngồi cả đêm. Vì vậy cuối cùng tôi cũng quyết định mời cô nhảy. Đó là bài cuối cùng của một tanda và sàn đã chật cứng. Chúng tôi bước ra giữa sàn và bắt đầu, nhưng tôi thực sự cảm thấy không thích. Vì thế chúng tôi lại ngồi xuống và tôi cảm thấy rất hài lòng vì đã thực hiện nhiệm vụ của mình. Một vài phút sau, một milonguero bước tới và đề nghị tôi ra ngoài. Tôi không biết anh ta muốn gì nhưng vẫn đi theo. Chúng tôi đứng một vài phút rồi anh ta bắt đầu: “Tôi đã thấy anh nhảy”. Tôi nghĩ có lẽ anh ta sẽ nói rằng tôi thật tử tế đã nhảy với một khách du lịch. Nhưng không. Anh ta nói: “Anh có thể làm tốt hơn thế. Anh không thể ra trước mặt mọi người và nhảy như vậy. Khi anh nhảy tango anh phải hết mình. Bắt đúng nhạc, và nhảy hết mình”. Anh ta như đấm vào mặt tôi khi nói ra những điều này. “Và nếu anh không thể làm được thế thì đừng nhảy”. Nói rồi anh ta đi vào.Tôi đứng lặng và mặt nóng bừng. Tôi không biết tôi đã chờ đợi điều gì. Một lát sau, tôi quay vào và ngồi xuống nhưng không nói gì với Alej. Đến hôm sau tôi mới kể cho Alej nghe chuyện gì đã xảy ra. Cô ấy nghĩ một lát rồi nói: “Ông ta nói đúng đấy. Những người đó đã thấy những gì anh làm. Sàn rất đông người và anh đứng ở giữa nhưng họ vẫn thấy hết”. Alej nói thêm “Những milonguero không phải lúc nào cũng nhảy. Họ đợi, và họ chỉ nhảy khi họ cảm nhận được âm nhạc. Họ sẽ không bao giờ nhảy với người mà họ không muốn. Nhưng khi họ đã nhảy thì thực sự hết mình. Và họ sẽ không tôn trọng anh nếu anh không như vậy”.
Cháy hết mình. Đúng là một phong cách Achentina! Tôi nhớ một người bạn tôi đã kể về bước tiến bộ đột ngột của anh ta khi trượt tuyết. Anh kể một lần, trong khi đang trượt thì anh nổi giận với chính mình và quay trở về phòng, nhìn vào gương và nói: “Hoặc là phải tận dụng từng phút trong khi trượt, hoặc về nhà và vứt đồ nghề vào một xó”. Sau lần đó anh trở thành một tay trượt tuyết rất cừ. Tôi cũng nhìn vào gương và làm y hệt như vậy. Tôi quyết định sẽ quan sát tất cả các milonguero và tôi sẽ có thể học chơi tango thực sự. Tôi bắt đầu chuẩn bị cho các milonga như là một cuộc thi đấu thể thao. Tôi đạp xe để thư giãn, dành thời gian chuẩn bị trước khi ra khỏi nhà, ăn mặc chỉnh tề hơn, giầy được đánh bóng, tóc gọn gàng, mặc áo khoác và đeo cà vạt. Trong milonga, họ thực sự thấy được mọi thứ bạn làm.
Đừng quá phô diễn
Một trong những điều lăng mạ nhất khi nói với một người trong một milonga là họ đang muốn “khơi gợi sự chú ý”. Ngay cả những người giỏi nhất cũng thể hiện thái độ khiêm tốn trong milonga. Nhảy đẹp là một điều đáng ngưỡng mộ nhưng milonga không phải nơi để phô diễn. Bạn sẽ bị để ý nếu nói to hay chỉ đi lại một cách đáng chú ý. Thật không may là những người khách nước ngoài lại hay hành động như vậy và ngày càng nhiều lời phàn nàn về cách cư xử của khách du lịch tại các milonga. Cần nhớ rằng ở đấy mọi người đều di chuyển một cách hợp lí và họ đang nhảy tango theo cách mà hầu hết những người ngoại quốc đều phải mất nhiều năm kinh nghiệm ở Buenos Aires mới có thể thấy được.Ở đây chúng ta có vẻ như đang vẽ một bức tranh ảm đạm: một căn phòng với những người đàn ông và những người phụ nữ nghiêm túc, họ phán xét về một điệu nhảy và các luật lệ mà chỉ có họ mới có thể chơi và hiểu nổi. Đó là một sự thật về tango. Nhưng đó chỉ là một trong số rất nhiều thứ phức tạp. Một sự thật khác là tango đem lại nhiều và rất nhiều thú vị. Nếu không thì hàng nghìn người đã không phải hàng đêm bó mình trong các milonga để thưởng thức nó. Ở trên tôi có nói về việc vi phạm các qui tắc. Vậy thì điều gì sẽ xảy ra nếu bạn phá vỡ các qui tắc? Về cơ bản thì… chẳng có gì xảy ra, nhưng cái đó còn tùy.
Một trong những điều then chốt để hiểu hơn về tango là ngôn ngữ, và đây là một bất lợi đối với người ngoại quốc. Tại milonga, thật không đơn giản để hiểu người ta nói cái gì, cũng không thể hiểu được bản nhạc, mà cái này lại cực kỳ quan trọng. (Chúng ta sẽ nói tới vấn đề này sau, nhưng có lẽ điều quan trọng nhất đối với một người nhảy tango là hiểu được lời của bản nhạc). Ngôn ngữ là một cửa sổ nhỏ qua đó người ta có thể hiểu nhau.
Một ví dụ khi ai đó nói: “llamar la atención”, họ đang nói về một điều gì đó rất đặc biệt. Họ không nói về các di chuyển vật lý, cũng không đánh giá về đặc điểm của một người. Họ đơn giản chỉ nói rằng ai đó đang ở trong một milonga mà lại không hiểu gì về tango. Đó là một vi phạm nhỏ và có thể sẽ có một trừng phạt nhỏ mà thôi.
Vậy việc trừng phạt sẽ thế nào? Điều tồi tệ nhất có thể xảy ra là bị yêu cầu rời khỏi milonga. Hoặc có thể họ sẽ thấy bị chặn lại khi họ muốn nhảy. Nhưng điều này hiếm khi xảy ra. Có một cụm từ mà bạn sẽ thường xuyên được nghe hơn: “El no existe”. Nó có nghĩa là ai đó không tồn tại, nó đề cập tới một một người vắng mặt. May mắn hay không, phụ thuộc vào việc người này là ai. Đối với những người mới hoặc khách du lịch, điều này là may mắn. Nó có nghĩa là bạn không hiện hữu nhưng bạn có thể làm tốt hơn. Các milonguero và milonguera sẽ lịch sự và thân thiện với bạn nhưng bạn sẽ không tồn tại trong thế giới của họ. Nếu câu này được dành cho một người quen thuộc trong các milonga thì điều này sẽ trở nên tồi tệ. Bạn sẽ không tồn tại theo nghĩa cabeceo. Đơn giản là nếu muốn nhảy, họ sẽ xem như không trông thấy bạn. Và tồi tệ hơn nữa là bạn sẽ không được đón chào. Bạn không tồn tại. Bạn không tồn tại trong cabeceo, không được đón chào tại các bàn khác và không bao giờ được mời đến đâu cả. Điều này thực sự tồi tệ. Tuy hiếm khi nhưng nó vẫn xảy ra.
Nhảy thật tốt
Cần rất nhiều yếu tố để có thể nhảy tốt, trong đó 3 yếu tố quan trọng nhất là: đứng vững, bước chuẩn và nhảy tốt nhạc. Còn một yếu tố thứ tư vẫn thường được gọi là: định hướng sàn. Đó là khả năng di chuyển một cách nhịp nhàng quanh sàn mà không làm ảnh hưởng tới các cặp nhảy khác. Thật khó chịu nếu cặp nào đó duỗi dài chân khi nhảy và chiếm lấy một phần diện tích không nhỏ trên sàn. Thứ hai là dừng lại để tô điểm các bước nhảy. Cả hai điều này đều làm cản trở dòng người di chuyển trên sàn. Các công cụ cần thiết định hướng tốt là bám sát các kĩ thuật cơ bản của nhảy tango tập thể. Tóm lại, nếu bạn nhảy tango đúng, bạn sẽ định hướng tốt và ngược lại.Các cặp nhảy đẹp nhảy gần nhau, qua cách họ di chuyển quanh nhau cũng tạo được một cách biểu hiện âm nhạc. Đây là lí do khiến các milonguero giỏi thường tìm đến với nhau. Nhảy gần các cặp nhảy đẹp cũng giúp chúng ta có thêm kinh nghiệm tương tự như khi có một bạn nhảy tốt vậy. Chính vì thế mà chúng ta nên tận dụng mọi cơ hội có thể để quan sát các cặp nhảy xung quanh những cặp nhảy đẹp trong một milonga. Điều này thực sự khác biệt so với việc nhảy trên một sân khấu hay một studio.
Mai Siêu Phương (dịch)
Phần trước | Mục lục | Phần sau |
0 comments